Σεξουαλική Παρενόχληση και Μετατραυματική Ανάπτυξη

Δυστυχώς τις τελευταίες μέρες παρακολουθώ με λύπη μου να επανέρχεται το θέμα της Σεξουαλικής Παρενόχλησης αλλά και της κακοποίησης.  Μια ‘αποτρόπαια’ πράξη την οποία βιώνουν τόσο γυναίκες όσο και άντρες. Στη δημοσιότητα θα δούμε μόνο όμως τις γυναίκες να μιλούν για την κακοποίηση καθώς το αντίστροφο είναι ταμπού και άνανδρο, σύμφωνα με την κουλτούρα μας. Αυτό το φαινόμενο αφαιρεί τη δυνατότητα σε αυτούς τους άνδρες να μοιραστούν αυτή την εγκληματική πράξη στα αρμόδια ‘κανάλια’ επικοινωνίας και να λάβουν την απαραίτητη βοήθεια που χρειάζονται. Είτε γυναίκες είτε άνδρες υπάρχουν συνάνθρωποί μας οι οποίοι βιώνουν τέτοιες καταστάσεις και ουσιαστικά χάνουν την ελευθερία τους.

Μια τέτοια απάνθρωπη εμπειρία αυξάνει τα επίπεδα Στρες και μπορεί να οδηγήσει το θύμα στην ανάπτυξη Μετατραυματικού Στρες. Σε αυτό το σημείο πρέπει να επισημάνουμε ότι όποιος  βιώνει μετατραυματικό στρες δεν πληροί απαραίτητα τα κριτήρια έτσι ώστε να διαγνωστεί με την αντίστοιχη διαταραχή (PTSD). Μια διαταραχή που πλήττει κυρίως στρατιώτες αλλά παρατηρείται και σε θύματα κακοποίησης. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις επίσης, παρατηρείται η πιθανότητα το θύμα να ‘ερωτευτεί’ τον θύτη και να υποταχτεί σε εκείνον ή εκείνη. Μπορεί να μοιάζει απίθανο να συμβεί  αλλά ένας ψυχολογικός αμυντικός μηχανισμός  που αποκαλείται ‘υποταγή’ που οδηγεί σε τέτοιες συμπεριφορές. Στην υποταγή ο άνθρωπος βάζει όλες τις ανάγκες του στην άκρη προκειμένου να μην βιώσει κάποια άλλα αρνητικά συναισθήματα. Στην προκειμένη περίπτωση η έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου για ελευθερία παραγκωνίζεται.

Τα τελευταία χρόνια ένα μεγάλο κομμάτι έρευνας της Θετικής Ψυχολογίας ασχολείται με το πώς οι άνθρωποι επιβιώνουν (Ψυχολογικά) και βιώνουν ανάπτυξη σαν άνθρωποι μετά από μία τραυματική εμπειρία όπως και στην περίπτωση της σεξουαλικής παρενόχλησης ή κακοποίησης. Ασχολείται και με τις ‘ σκοτεινές ’ πτυχές της ζωής.

Έρευνες έχουν δείξει πώς οι ‘δύσκολες’ αυτές στιγμές μπορούν να μας μάθουν και να μας βοηθήσουν να αναπτύξουμε νέες δεξιότητες. Ακόμα καλύτερα αποτελέσματα έχει κάποιος που μετά από μια τέτοια εμπειρία απευθύνετε σε κάποιον ειδικό. Συνεχίζοντας, μπορούν να μας οδηγήσουν στο να γίνουμε ψυχολογικά δυνατότεροι αλλά και να ‘εξελιχτούμε’ ως άνθρωποι. Γενικά μας κάνουν πιο ‘ανθεκτικούς’. Έχω ακούσει από θεραπευόμενο να μου εξηγεί πώς μετά από το αυτοκινητιστικό ατύχημα που είχε,  αντιμετωπίζει τη ζωή διαφορετικά, πιο θετικά.

Υπάρχουν 5 στοιχεία που οδηγούν τους ανθρώπους στην ανάπτυξη μετά από μια τραυματική εμπειρία. Το πρώτο στοιχείο είναι η ‘προσωπική δύναμη΄, το δεύτερο η ‘ εκτίμηση της ζωής ’, το τρίτο ο ‘συσχετισμός με τους άλλους ’ , ακολουθούν οι νέες ευκαιρίες και τέλος, η πνευματική και υπαρξιακή αλλαγή. Δεν χρειάζονται και τα πέντε προκειμένου κάποιος να αναπτυχθεί μετά από το τραύμα. Θα ήθελα να επισημάνω ότι είναι δυνατόν κάποιος/α να μην βιώσει μετατραυματική ανάπτυξη απαραίτητα, καθώς το μέγεθος του τραύματος παίζει καθοριστικό ρόλο. Όμως ακόμα και όταν αυτό συμβεί, υπάρχει ελπίδα καθώς με την ανάπτυξη δυνατών χαρακτηριστικών και επανεκτίμηση της ζωής, κάποιος μπορεί να οδηγηθεί στην ανάπτυξη και στην θεραπεία του τραύματος. Σίγουρα η θετική ψυχοθεραπεία είναι μία θεραπευτική προσέγγιση που  έχει στο ‘ οπλοστάσιό της ’ τέτοιες παρεμβάσεις.